Wasiirka Amniga Gudaha ee Dalka Kenya George Saitoti iyo ku xigeenkiisa oo shil diyaareed ku geeriyooday goordhow

Wasiirka Amniga Gudaha ee Dalka Kenya George Saitoti iyo ku xigeenkiisa oo shil diyaareed ku geeriyooday goordhow
Shil diyaaradeed oo Wasiiro Kenyan ku dhinteen Wasiirka Amniga Gudaha ee Dalka Kenya George Saitoti, iyo ku xigeenkiisa ayaa ku dhintay shil diyaarad Helicopter ah oo Policeka Kenya Isticmaalaan shilkaas oo ka dhacay dhulka howdka ah ee duleedka Magaalada Nairobi.
Afhayeenka dowlada dalkaas ayaa sheegay in Raisalwasaare Raila Odinga,uu xaqiijiyay geerida Mr.Saitoti iyo ku xigeenkiisa Orwa Ojode.
Madaxweyne ku xigeenkii ugu waqtiga dheeraa Kenya ee xukuumadii president Daniel Arap Moi, Saitoti ayaa sidoo kale ku dhawaaqay in uu masharax u yahay xilka madaxtinimada dalka marka la gaaro doorashooyinka dhici doona bisha March ee Sanadka soo socda Filim qaade u shaqeeya Wakaalada Wararka ee Reuters ayaa sidoo kale ka mid ah meydka ilaa 3 ruux oo lagu arkay goobta uu shilka ka dhacay keymaha Ngong area ee duleedka ka ah Nairobi.
Wali si dhaqso ah looma cadeen sababta keentay shilka diyaaradeed balse waxaa laga cabsi qabaa in ay diyaarada saarnayeen dad kale oo faro badan.
Mr.Saitoti,waxaa uu xulifo dhow la lahaa Madaxweyne Mwai Kibaki,ee xiligan hogaaminayaa codka dowlada ka soo horjeeda mintidinta Somaliyaee Alshabaab oo had iyo jeer weraro bambooyin loo adeegsado ka geysta gudaha Kenya.
Ciidamada dalka Kenya waxaa ay kula dagaalamayeen gudaha Somalia Kooxda Alshabaab tan iyo bishii October.sifo ay uga hortagto in
dhibaatoyinka ka aloosan Somaliya ay soo galaan Kenya

garable.com
muxudin diini fiidow

Xog:Ethiopian airlines & Kenya airway oo Duulimaadyo Caalami Kabilaabi Rabo Magaalada Muqdisho

Kadib markii dhowaan ay Shirkadda Turkish airlines ay duulimaadyo ka bilowday Caasimada Muqdisho, ayaa hadda waxaa soo shaac baxaaya in Shirkaddaha diyaaradaha ee Ethiopian Airlines iyo Kenya airway, ay iyguna qorsheynayaan iney duulimaadyo ka bilaabaan (Ethiopia) Waqooyiga Somaliya halka Kenya airways ay daraasad ku bilaabeen sidii ay hadii ay qabtaan magaalada Kismaayo duulimaadyo uga bilaabi laheyd Gobolkaasi.
Dhaqdhaqaaqan ee dalalka Deriska ayaa soo baxay kadib markii ay dareemeen in shirkadda Turkish Airlines ay duulimaadyo ka bilaawday caasimada Somaliya (Todobaadkii laba jeer), iyadoo horey Ethiopian airlines ay aheyd tan kaliya ee si toos ah isugu xiri jirtey Somaliland iyo aduunka intiisa kale ayaa duulimaadyadeeda joojisey sanaddii 2008dii sababo amaan dartood, waxayna markaasi tagi jirtey magaalada Hargeysa.
Xiligaan, ayaa waxaa boorka laga jafay heshiis Ethiopia iyo maamulka Somaliland dhexmaray oo ku saabsanaa in duulimaadka uu Hargeysa iyana tago, balse taasi dib u dhac ayaa ku yimid kadib markii sida la sheegey ay hawlo dhismo ka socdaan madaarka Hargeysa.
saraakiisha Ethiopianka ayaa aad u daneynaaya iney diyaaradooda ka dejiyaan garoonka Berbera ka doorbideyso Hargeysa, sababtuna tahay dhaqdhaqaaqa ganacsi ee Ethiopia la leedahay Somaliland iyo dekada Berbera oo ay badeecooyin kasoo degaan, sabab kale ayaa ah garoonka Berbera oo uu Maraykanka dhisey xiligii dowladdii Siyaad Barre oo ah mid heerkiisa wanaagsanyahay, dibna dayactir loogu sameeyey.
Waxaa iyana jira suuq ay Ethiopian Airlines dooneyso in ay ka faa’iideysato oo ah qurba-joogta gobolada Somaliland kasoo jeeda ee aduunka meelo kala duwan ku nool, kuwaasoo had iyo jeer safaro ku taga Somaliland, Balse arrinta ugu muhiimsan ee soo dadajisey duulimaadyada Ethiopian ee Somaliland ayaa ah duulimaadyada shirkadda Turkish Airlines ee Soomaaliya, gaar ahaan caasimadda, taasoo muujisey in Soomaaliya uu ka jiro suuq macaashbadan oo aanan sinaba loo dayici karin.
Duulimaadyada isku xiraya Soomaaliya iyo aduunka intiisa kale waa kuwa muhiimad weyn ganacsiga Soomaaliya ay aduunka intiisa kale la leedahay oo sii kordhaya.
Gaar ahaan Ethiopia oo ay ku noolyihiin boqol kun oo malyan oo qof, islamarkaasina aan bad iyo deked lahayn ayaa ah dal door weyn ka ciyaari kara kobaca ganacsiga Soomaaliya.
Turkish Airlines ayaa xiligaan dabooshay baahidii duulimaad ee Muqdisho iyo caalamka intiisa kale, halka Ethiopian Airlines ay Berbera tagayso maalin kasta, waxayna saadaashu sheegeysa in Kenyan Airways iyana kusoo biiri karto suuqa, balse waxa ay arrintani war xun u tahay shirkadda Duulimaadyada Soomaaliya sida Daallo Airlines iyo Jubba Airways oo mar lagu eedeeyey in ay culeys ku hayaan Turkish Airlines.

garable.com
muxudin diini fiidow

Tarsan oo ku baaqay in laga wada qeybqaato soo celinta bilicdii caasimadda Muqdisho

Maamulka gobolka Banaadir ayaa ku boorriyey shacabka iney u istaagaan soo celinta bilicda caasimadda, taasoo maamulka uu sheegay iney ku bixin doonaan dhaqaale fara badan.
Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho Maxamuud Axmed Nuur “Tarsan” oo xalay ka qeybgalay munaasabad lagu qabtay degmada Howlwadaag ee gobola Banaadir ayaa halkaasi ka jeediyay khudbad dhinacyo badan taabaneyso oo uu kaga hadlay siyaasadda, arimaha bulshada iyo sidii loo soo celin lahaa bilicdii Muqdisho.
Tarsan ayaa ku boorriyay shacabka gobolka in ay wax soo saaraan intii ay u hanqaltaagi lahaayeen wax dibadda laga keeno, isagoo carrabka ku adkeeyay in qofkii keena xaaqinka nadaafadda ee laga sameeyay Geedka loo yaqaanno “geed Yuhuudka” in maamulka gobolku uu kaga iibsandoono qiimo uu ku qanco.
Mudane Tarsan ayaa ku tilmaamay wax aan habbooneyn erey bixinta loo Adeegsaday ka bixidda KMG ah, ”kalmadda kala guurka ayaan jeclaan lahaa in lagu bedelo isu guur, Soomaaliya kalama guureyso ee wey isu guureeysaa, ee haddii aad maqasho kala guur ha u qaadan in ay tahay dowladi ma jirtee waxaad doonto samee ama dhac hantida dowladda iyo tan shacabka”ayuu yiri mudane Tarsan.
Tarsan oo hadalkiisa sii wata ayaa hoosta ka xariiqay in maamulka gobolka ay ka go’antahay soo celinta bilicda Muqdisho,  wuxuuuna tilmaamay in ay socoto howshaasi,  isagoo rajo wanaagsan ka muujiyay in bilicda Muqdisho ay goordhow ku soo laabandoonto sideedii hore iyo ka wanaagsan.
Munaasabad xalay ka dhacday degmada Howlwadaag ayuu guddoomiye Tarsan hadalkan ka jeediyay,  taas oo qeyb ka aheyd barnaamij loogu magacdaray ishdexgalka bulshada oo uu ku baaqay madaxweyne Sheekh Shariif Madaxweynaha Jamhuuriyadda

garable.com
muxudin diini fiidow.

Guddi baaraya lacagta lagu eedeeyay inay lunsadeen madeaxda dowladda KMG oo sheegay in lacag ka badan tii hore ay maqatahay iyo Ra’isul wasaare Gaas oo beeniyay warbixintii

Ra’isul wasaaraha dowladda KMG Soomaaliya C/wali Maxamed Cali {Gaas} ayaa been abuur ku tilmaamay warbixin ka soo baxday Bankiga Aduunka, kaas oo ku saabsan inay lacago lunsadeen madaxda Soomaalida, wuxuuna Ra’isul wasaarahu uu sheegay in lacagta lagu eedeeyay in madaxda dowladda KMG ay lunsadeen oo gaareysa 130-milyan aysan waxba ka jirin, isla markaana aanay dowladdaba soo gelin lacagta intaasi la’egi .
“Waa waxba kama jiraan, lacagtaas ma soo gelin dowladda 130-milyan ee la sheegayana waa been abuur” ayuu yiri Ra’isul wasaare Gaas oo intaasi ku daray inay lagama maarmaan tahay inay cadeeyaan sida wax u jiraan, waxaana ku  celiyey in warbixintaasi  aanay wax sal iyo raad toona laheyn.
Dhinaca kale Guddi baaraya lacagaha la sheegay in la lunsaday ayaa sheegaya in lacago ka badan kuwii horey loo sheegay ay maqanyihiin iaygoo xusay canshuurta gudaha oo aan si hufun loo qaadin ay keentay in lacago badani ay maqnadaan amaba aysan qasadda dowladda soo gelin.
Warbixin dhawaan ka soo baxday Bankiga Adduunka oo laga qeybiyey shirka Istanbul ayaa lagu sheegay in madaxda dowladda ay lunsadeen lacago, intii u dhaxeysay sanadihii 2009-kii illaa xilligan, waxaana Guddida baaritaanka sameeyay ay sheegeen in lacagahaasi maqani ay kala yihiin sida tan: Bankiga Adduunka ayaa waxa uu sheegay dabagal uu sameeyay ka dib inay ku ogaadeen in sanadkii 2009, Dawladda KMG ee Soomaaliya soo gashay lacag gaareesa $94-million, balse Madaxda dowlada KMG ay sheegeen inay soo gashay  $11-million oo keliya, ayna halkaasi ku maqan tahay aduun dhan $83 million dollar, baaritaanka uu sameesay World Bank ayaa sidoo kale waxaa lagu ogaaday in sanadkii 2010-kii, dowlada KMG Soomaaliya soo gashay lacag gaareysa $70 million, balse Madaxda dowladda KMG ay ku sheegeen inay soo gashay lacag dhan $22 million, sidoo kale ay halkaasi ku maqnaatay lacag dhan $48-million.
Hantida maqan ee soo gashay dowlada KMG ayaa lagu sheegay isku geyn inay gaareeso $131 million, oo la sheegay inaysan aheyn hanti gudaha ka timid, balse ay aheyd kuwo ka soo xarooday deeqo ay bixiyeen dalal ka mid ah kuwa Carabta, wuxuuna bankiga adduunka uu Madaxda dowlada KMG ku eedeeyay inaysan xil weyn oo mas’uuliyadeed iska saarin dakhliga ka soo xarooda dalka Soomaaliya, balse haddii ay taasi, isku xil saari lahaayeen la sheegay in daqliga 2009-kii, ka soo xaroon lahaa dalka soomaaliya ay gaari laheyd $155 million, halka Sanadkii 2010-kii lagu sheegay inay gaari laheyd $156-milyan

garable.com
muxudin diini fiidow

Shir saxiixayaasha Road Map-ka ugu soo gabagaboobay dalka Kenya iyo qorshe la doonayo in dib loogu soo celinayo awoodoodii oo

Shir ku saabsan soo xulidda ergooyinka ansixinaya dastuurka Soomaaliya iyo  daabacaadda nuqulkii ugu dambeeyay ee dastuurka Soomaaliya oo ay lahaayeen wakiilo ka socda saxiixayaasha Road Map-ka iyo beesha caalamka ayaa shalay  lagu soo gabagabeeyay magaalada Nairobi ee dalka Kenya.
Shirka oo socday sadexdii cisho ee la soo dhaafay ayaa waxaa xiritaankiisii ka soo  qeybgalay Guddoomiyaha Baarlamaanka KMG ah ee Soomaaliya, Shariif Xasan Sheekh Aadan, xubno ka tirsan golaha wasiirada xukuumadda KMG ah iyo danjiraha Soomaaliya ee Kenya, Maxamed Cali Nuur Ameeriko.
Wasiirka dastuurka iyo dib u heshiisiinta C/raxmaan Xoosh Jibriil oo gabagabadii shirka ka hadlay ayaa sheegay inuu diyaar yahay nuqulkii ugu dambeeyay ee dastuurka Soomaaliya, ayna ku rajo waynyihiin in xaflad ay ugu qabtaan magaalada Muqdisho Talaadada soo socta, kadibna ay odayaasha dhaqanka sida ugu dhaqsiyaha badna ugu soo xulaan ergadii ansixin laheyd dastuurka.
Guddoomiyaha Baarlamaanka Shariif Xasan Sheekh Aadan oo isna kulanka ka hadlay ayaa tilmaamay in muddo dheer ka dib Soomaalidu ay yeelaneyso dastuur rasmi ah oo ay isku maamulaan, wuxuuna ku baaqay in la taageero dastuurka cusub, Shariif Xasan waxa uu rajo rajo wanaagsan ka muujiyey in marxaladda ku meel-gaarnimada ay ku dhamaaneyso xilligii loogu talagalay, isagoo sidoo kale tilmaamay inuu ku kalsoonyahay in muddada kooban ee hartay lagu dhameystiri karo howsha harsan.
Wakiilka dowladda Mareykanka ee Soomaaliya Ambassador James Swan oo isna kulanka ka hadlay ayaa balalan qaaday in beesha caalamka ay garab taagantahay dedaallada ay Soomaalidu wadaan, isla markaana ay bixineyso dhaqaalihii ay ku yabooheen.
Dhinaca kale waxaa jira warar aan la xaqiijin oo sheegaya in xubnaha shirka ka qeybgalay ay sigaar ah uga wada hadleen soo celinta awooddii ay lahaayeen saxiixayaasha Road map-ka ka dib markii ay ka baqeen in awoodda howsha xulidda ergooyinka iyo xubnaha cusub ee Baarlamaanka ay si toos ugala waregaan odayaasha dhaqanka  Soomaalida, waxayna xubnaha saxiixayaasha ah ay si dad ban u doonayaan inay saameyn ku yeeshaan soo xulidda ergooyinka ansixinaya dastuurka iyo soo xulidda Baarlamaanka, sidoo kale waxay doonayaan inuu sii jiro Guddi ay wada dhisteen oo kontooola Xildhibanada cusub, kuwaas oo lagu sheegay inay qiimaeynayaan Xidhibanada cusub, isla markaasna la sheegay inay awood u leeyihiin inay celiyaan Xidhibaankii aan buuxin shuruudo ay sheegeen inuusan noqon karin Xidhibaan Qaran.
Arrintan oo aan la ogeyn inay isku wada raacsan yihiin saxiixayaasha 6 ah balse ay shirka qeybgaleen wakiiladooda oo dhan ayaa timid ka dib markii Madaxweyaha Puntland C/raxmaan Faroole uu go’aanku ku gaaray inuu u yeerto odayaasha dhaqanka Puntland ka dibna u soo jeediyey in ergooyinka ansixinta dastuurka iyo xubnaha cusub ee Baarlamaanka uga mid noqonaya Puntland lagu xulo gudaha Puntland taas oo haddii ay dhacdo ay adagtahay in siyaasiyiinta ka soo jeeda ama mucaaradsan hogaanka Puntland ay ka mid noqdaan Xildhibaanada cusub, iyadoo sidoo kale xubaha sar sare ee dowladda KMG uu mid waliba xusul-duub uu ugu jiro inuu saameyn ku yeesho Xildhibaanada cusub iyo ergooyinka ansixinaya qabyo qoraalka dastuurka.
Arrintani waxay kaloo meesha ka saareysaa dhammaan qodobadii laga soo saray shirkii istanbuul ee dhawaan lagu qabtay dalka Turkiga, kaas oo qodobo badan oo horey loogu heshiiyey Road map-ka wax looga bedelay ka dib markii ay shirka Turkiga ka qeybgaleen qaar ka mid odayaasha dhaqanka iyo Uruada bulshada rayidka ah, waxaana xusid mudan in Madaxweynaha dowladda KMG u dhawaan sheegay Madaxweynaha dowladda KMG uu sheegay inaan la faragelin doonin odayaasha dhaqanka oo aysan jirin cid horistaagi karta ciddii ay iyagu soo gudbiyaan.

garable.com
muxudin diini fiidow

Xulka Jarmalka ayaa xalay gool iyo waxba ku garaacay xulka Portugal oo ay ku wada jiraan Group B, kadib ciyaartii labaad ee Group-kan ay xalay isaga hor-yimaadeen, iyadoo ciyaartu aheyd mid natiijadeeda isha lagu wada hayay, maadaama ay aheyd kulan darbi ah.

Labada Xul ayaa bilowgii hore ee ciyaarta dar dar xoogan muujiyay, inkastoo Jarmalka kubad heysashadeeda ay ku badnaayeen, hadana waxaa jiray fursado ay iska qasaariyeen Portugal, kaasoo mid ka mid ah uu helay daafaca Portugal Pepe.

Qeybtii hore ee ciyaarta ayaa ku soo idlaatay goolal la'aan, hase ahaatee qeybta labaad ayaa markii la isku soo laabtay ayaa labada kooxood ay halkooda ka sii wadeen weerarada.

Dad badan ayaa qiyaasayay in labada xul ay bar bar dhac goolal la'aan ku kala bixi doonaan, hase ahaatee waxay wax walba is bedeleen markii daqiiqadii 71aad uu gool madax ah u dhaliyay ciyaaryahanka madaxyahanka Mario Gomez, oo uu inta ka dhex booday daafacyada Portugal uu goolka ku hubsaday.

Portugal ayaa durba wiishka ku yeeray, markii goolka laga dhaliyay dhamaadkii ciyaarta, waxaana isku dayo kasta oo ay sameeyeen u suura geli weyday inay iska soo gudaan, waxaana jiray ciyaaryahan Cristiano Ronaldo in fursado uu abuuray, hase ahaatee daafacyada dhaadheer ee Jarmalka ay mar walba burinayeen.

Jarmalka ayaa guushii u horeeyay ee Group B gacanta ku dhigay, waxaana la mid ah Xulka Denmark oo si lama filaan ah iyana uga badisay xulka Holland oo la saadaalinayay inay badiyaan, waxaana ay wada leeyihiin min saddex dhibcood.

Xulalka Holland iyo Portugal oo guul daro ka soo gaartay kulamadoodi hore ayaa ciyaarta labaad la kala ciyaarayay xulalka kale ee soo badiyay, Holland ayaa kulan adag kala hortagi doona Jarmalka, halka Portugal uu la ciyaari doono xulka Denmark.

Dhinaca kale waxaa ciyaar xiiso badan caawa isaga hor imaan doona Xulalka Talyaaniga iyo Spain oo koobkan heysta, waxaa kaloo ciyaarta labaad ee isla Group C wada ciyaari doona xulalka Rep Of Irland iyo Croatia. garable.com muxudin diini fiidow

WASIIRKA ARRIMAHA GUDAHA: "WAX BADAN AYAAN KA QABANAYNAA AMMAANKA

 
Wasaaradda Arrimaha gudaha iyo Amniga Qaranka Xukuumadda KMG Soomaaliya ayaa shaaca ka qaaday inay wax ka qabanayso dadka waxa ku dhibaateeya Darayska Ciidamada Dowladda.
C/samad Macallin Maxamuud Sheekh Xasan Faarax Wasiirka arrimaha gudaha iyo amniga Qaranka oo xalay ka hadlay munaasab loogu tala galay isdhexgalka Bulshada oo lagu qabtay Degmada Howlwadaag ayaa sheegay in Wasaaradiisu ay wax badan ka qabanayno Ragga Dharka Ciidamada Dowladda Soomaaliya dadka ku dhibaateeya.

Wuxuu sheegay inay danaynayaan in Degmooyinka ay awood siiyaan si ay isaga qabtaan oo ay xabsiyada ugu gudbiyaan dadka ku xadgubaya ammaanka degmada iyo Bililcdeedaba.

Wasiirka arrimaha gudaha iyo amniga Qaranka C/samad Macallin Maxamuud Sheekh Xasan Faarax ayaa sidoo kale sheegay in qof waliba oo ku sugan Magaalada Muqdisho uu masuul ka yahay amniga Caasimadda.

Wuxuu sheegay in amniga Magaalada Muqdisho ay sii kordhinayaan ayna ku dagaalayaan in meel sare laga gaaro dhanka aminiga isagoo mahad gaar ah u celiyey guddoomiyeyaasha labada degmo ee howlwadaag iyo Warta Nabadda.

Wasiirka arrimaha gudaha iyo amniga Qaranka hadalkiisa waxa uu imaanayaa iyadoo cabasho maalmihii dambe ay ka soo yeereysay qaar ka mid ah bulshada ku dhaqan gobolka Banaadir kuwaas oo ka cabanayey rag ay sheegeen inay ku labisan yihiin darayska Ciidamada Dowladda oo dhac u geysta mararka qaar sida ay sheegeen

garable.com
muxudin diini fiidow

CIIDAMADA ITOOBIYA OO ISAGA BAXAY DEGMADA CEELBUUR

Wararaka ka imaanaya Degmada Ceelbuur ee Gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in Ciidamada Itoobiya ee halkaasi ku sugnaa ay isaga baxeen kaddib markii sida la sheegay qilaaf uu soo kala dhex galay maamulka Ururka Ahlusunna ee Degmadaasi.
Masuuliyiin ka tirsan Ururka Ahlusunna ayaa sheegay in saaka aroortii ay isaga baxeen Ciidamadaasi Itoobiya Degmada Ceelbuur ee Gobalka Galgaduud kuwaasi oo u dhaqaaqay dhanka Degmada Guriceel.

Gaadiidka dagaalka ee Itoobiya iyo sidoo kale dabaabadkooda ayaa la sheegay in guud ahaan magaalada ay ka baxeen.

Ujeedada ka dambeeysa bixitaanka Ciidamada Itoobiya ee Degmada Ceelbuur ayaa waxa ay tahay sida la sheegay qilaaf xooggan oo soo kala dhax galay la galay Ururka Ahlusunna iyo sidoo kale saraakiisha Ciidamada Itoobiya.

Sidoo kale Ciidamada Ahlusunna ee ku sugnaa gudaha degmada Ceel buur ayaa isga baxay.

Lama garanayo waxa uu ku salaysan yahay qilaafka soo kala dhexgalay Ciidamada Itoobiya iyo sidoo kale kuwa Ahlusuna, balse waxaa la xaqiijiyey in ay magaaladaasi isaga bexeen

garable.com
muxudin diini fiidow

TALISKA BOOLISKA OO SHEEGAY INAY U BAAHAN YIHIIN AGAB CIIDAN OO AY KU HOWLGALAAN

Taliska Booliska Soomaaliyeed ayaa sheegay inay u baahan yihiin in la siiyo agabkii ay ku howlgali lahaayeen.

Shariif Sheekhunaa Maye Taliyaha Booliska Soomaaliyeed oo warbaahinta kula hadlay magaalada Muqdisho ayaa sheegay inay haatan samaysan yihiin hoggaannadii Ciidamada Booliska Soomaaliya balse ay xilligan u baahan yihiin aygabyadii loogu talo galay si ay ammaanka u sugaan.

Wuxuu sheegay in muhiimadda koowaad ay siinayaan haddii ay agab helaan sugidda ammaanka Magaalada Muqdisho.

Maalmihii dambe magaalada Muqdisho waxaa ka dhacayey kulamo lagu taageerayey Ciidamada Booliska Soomaaliyeed, taasoo dhawaan dowladda Japan Ciidamada booliska ay ku wareejisay gaadiid iyo agab ciidan

garable.com
muxudin diini fiidow